არქეოლოგებმა საუდის არაბეთის უდაბნოში 400 უძველესი ქვისგან შემდგარი კარიბჭე აღმოაჩინეს.
ამ იდუმალ ნაგებობებს ადგილობრივი ბედუინების ტრადიციებისამებრ ,,ძველთა ქვები’’ უწოდეს.
ამ საიდუმლო კონსტრუქციების ჰარატებში და სხვა ლავურ ველებზე მდებარეობს, როგორც საუდის არაბეთში ისე იორდანიაში.
დასავლეთ ავსტრალიის უნივერსიტეტის არქეოლოგმა დევიდ კენედიმ ათწლეულები გაატარა ჰარატებსა და სხვა ლავურ ველებზე მიმფანტული ამ ძველი ქვის ნაგებობების ძიებაში, მაგრამ სანამ ველების ვერტმფრენიდან დათვალიერების საშუალება არ მიეცა, მათი ერთმანეთთან დაკავშირება ვერ შეძლო – ჰაერიდან ეს კავშირი ხელშესახები აღმოჩნდა და თეორია, რომ ეს ქვები ცალკე ქმნილებები იყო, დაინგრა.
კენედიმ მხოლოდ Google Earth- ის გამოყენებით აღმოაჩინა საუდის არაბეთის უდაბნოში მიმოფანტული 400 მანამდე არადოკუმინენტირებული ნაგებობა, მაშინ როცა მანამდე სულ ხუთი ჰონდა აღწერილი. ზემოდან გადაღებული სურათებით მოხერხდა ამ თითქოს განცალკევებული ნაგებობების ერთიანი სტრუქტურის აღდგენა , რომელიც კარიბჭეს მიაქვს, კარიბჭული წყობისაა.
როგორც ჩანს , ეს კარიბჭე მიეკუთვნება ოდესღაც დიდ, მაგრამ მივიწყებულსა და შეუსწავლელ კულტურას , რომელიც შესაძლოა 2000-9000 წლის წინანდელი იყოს. იუწყება Phys.org."
,,ეს არა გავს ნაგებობებს, რომლებიც ადამიანების საცხოვრებლად ან გარდაცვლილთა განსასვენებლად იყო განკუთვნილი, არც ისეთი კონსტრუქციაა, რომ შეიძლება ხაფანგად, ნადირის შესატყუებლად გამოეყენებინათ, არადა, სანამ მათ დანიშნულებაზე არ შევიქმნით წარმოდგენას, ვერ ვიტყვით, ყოფითი ხასიათისა იყო ეს, თუ რიტუალური, მისტიური ნაგებობა. -წერს დევიდ კენედი.
მიზეზი იმისა, რომ ეს უზარმაზარი ნაგებობები აქამდე შეუმჩნეველი დარჩა, ნაწილობრივ აიხსნება იმით, რომ ეს ველები უნაყოფოა, გაუდაბნოებული და მოსახლეობა იქ არ არის, მაგრამ მთავარი ახსნა მაინც იმაშია, რომ მიწის დონიდან მათი მთლიანობაში აღქმა შეუძლებელია.
მეცნიერი იხრება იქითკენ, რომ ეს შეიძლება ყოფილიყო უხუცესთა დაკრძალვის ან მათი ცხედრების კრემაციის ადგილი, რადაგან მისი ფორმები იმეორებს ბედუინების ყოფაში ამ დანისნულების მქონე, მართალია, გაცილებით მცირე მასშტაბის, მაგრამ ასეთივე ფორმების ნაგებობებს. იდუმალება აქ მასშტაბებშია და მიწის დონიდან უხილაობაში.
ჯერი ახლა არქეოლოგიურ გათხრებზეა – შესაძლოა არტეფაქტებმა გასცეს პასუხი კითხვებზე, ვინ, რა მიზნითა და ტექნოლოგიით აგებდა მათ.