მთავარისიახლეებისაზოგადოებამზის ქარი და ჩრდილოეთის ციალი ,,ავრორა ბორეალისი'' ანუ ბორიამო დღასანწალი...

მზის ქარი და ჩრდილოეთის ციალი ,,ავრორა ბორეალისი” ანუ ბორიამო დღასანწალი დედამიწაზე

Published on

დედამიწა დღეს საღამომდე  დარჩება  მზის ქარიშხლის ნაკადში, რომელშიც გუშინ მოყვა –  NOAA რამდენიმე თვეა აფრთხილებსდა მოსახლეობას, რომ   28-29 სექტემბერს პლანეტაზე ძლიერი მაგნიტური ქარიშხალი დაფიქსირდებოდა, მართლაც ქარიშხლის დონემ G3-ს მიაღწია.( მაქსიმალური დონე მეხუთეა.
 
27 სექტემბრის ღამით მზის ქარი და მისგან გამოწვეული მაგნიტური ქარიშხალი წამში 300 კილომეტრის სიჩქარით მოძრაობდა, გუში 650-700 კილომეტრამდე წამში, რაც ორჯერ აღემატება საშუალო მაჩვენებელს.  დღეს სიჩქარე ნელნელა ეცემა და საღამოსთვის დაბალ ნიშნულამდე დავა, თუმცა საბოლოო ჩადგომა ხვალ დილისთვის არის მოსალოდნელი. ამ დროისთვის დედამიწა გავა მზის ქარის მოქმედების არეალიდან.   
NOAA-ს ცნობით, შემდეგი 24 საათის განმავლობაში პლანეტაზე არსებული ქარიშხლების გაგრძელების საფრთხე 60-80%-ია.
შეგახსენებთ, მზის ქარი წარმოადგენს პლაზმის ნაკადს, რომელიც  უწyვეტად მომდინარეობს მზის  ატმოსფეროდან და მთელ სისტემას ავსებს. ამ ნაკადის სიჩქარე მით უფრო  იზრდება, რაც უფრო შორდება  მზეს. 
 
 
 
მაგნიტური ქარიშხლის დროს კიდევ უფრო აქტიურდება ჩრდილოეთის ციალი, ეს  არის  პლანეტათა ატმოსფეროს ზედა ფენების ნათება (ლუმინესენცია) , რომელიც წარმოიშობა ,  მაგნიტოსფეროში შემოჭრილი  მზის ქარის დამუხტული ნაწილაკების ურთიერთქმედებით. ისინი წარმოქმნიან ნათეას როცა ეხლებიან ჰაერის მოლეკულებს ატმოსფეროს ზედა ნაწილში, დაახლოებით 100 კმ სიმაღლეზე  მიწის ზედაპირიდან. ყვითელი, წვანე და ჭითელი ფერები  ჟანგბადის მოლეკულებთან ურთიერთქმედების სედეგია, ხოლო ლურჯი და იისფერი – აზოტის  ,,დამსახურებაა''.  პოლარული ნათების მეცნიერული სახელია aurora borealis  ,,ავრორას  ციალი'', რომელიც მან  ცისკრის ქალღმერტის რომაული სახელისგან მიიღო, მეცნიერებიი ამსახელს ანიჭებენ უპირატესობას, რადგან ჩრდილოეთის ციალი ვერ ითავსებს ამ თვისებას გამოვლინდეს სამხრეთ პოლუსზეც, რომელსაც  იქაური  მეცნიერები და საზოგადაოდ ავსტრალიელები   aurora australis-ს, სამხრეთის ციალს  უწოდებენ 
 
პოლარული ციალი გაზაფხულობითა და შემოდგომობით უფრო ხშირია, ვიდრე ზამთრობით და ზაფხულობით. სიხშირის პიკი საგაზაფხულო და საშემოდგომო ბუნიობისას (დღე-ღამტოლობის დროს) აღწევს. პოლარული ციალისას ჭარბი რაოდენობით ენერგია გამოიყოფა, (2007 წლის აღრიცხვით — 5×1014 ჯოულით, დაახლოებით იმდენი, რამდენიც 5, 5 ბალიანი მიწისძვრისას. კოსმოსიდან დაკვირვებისას პოლარული ციალი ცის სწრაფცვლადი ფერთა ნათების, მოძრავი სხივების, ხაზების, გვირგვინებისა და „ფარდების“ ბზინვარებით ვლინდება. პოლარული ციალის ხანგრძლივობა რამდენიმე საათიდან რამდენიმე დღემდე გრძელდება.
 
გუშინ და დღეს ავრორა ბორეალისი განსაკუთრებით კარგად  ჩანს მიჩიგანის შტატის სამხრეთით, ილინიოსში, მინესოტაში, ვისკონსინსა და ვაშინგტონში . წუხელ შვედეთში ჩრდილოეთის ციალი იმდენად მკვეთრი იყო, რომ მისი დანახვა ნისლისა და ურბანული განათების მიუხედავად იყო შესაძლებელი
 
 
 
 
 

 

 

 

 

სიახლეები

პარლამენტმა გახარიას გუნდის წევრებს სადეპუტატო მანდატები შეუჩერა

82 მომხრე - 0 წინააღმდეგი - "ოცნების" პარლამენტმა გახარიას გუნდის წევრებისთვის სადეპუტატო მანდატების ვადაზე...

2022 წლის შემდეგ პირველად, ვლადიმირ პუტინსა და ემანუელ მაკრონს შორის სატელოფონო საუბარი შედგა

2022 წლის სექტემბრის შემდეგ რუსეთისა და საფრანგეთის პრეზიდენტს, ვლადიმირ პუტინსა და ემანუელ მაკრონს შორის...

საქართველოს პენცენტრი და Pen International ზვიად რატიანთან დაკავშირებით ერთობლივი განცხადებას ავრცელებენ და პოეტის გათავისუფლებას ითხოვენ

საქართველოს პენცენტრი და Pen International ზვიად რატიანთან დაკავშირებით ერთობლივი განცხადებას ავრცელებენ და პოეტის გათავისუფლებას...

“ქართული ოცნების“ ავტორიტარული გადახვევები მიუღებელია-ბენჟამინ ჰადადი

ქართული ოცნების ავტორიტარული გადახვევები მიუღებელია,- ამის შესახებ საფრანგეთის მინისტრი ევროპის საკითხებში, ბენჟამინ ჰადადი სოციალურ...