მეორე წელი იწურება რენე კალანდიას გარდაცვალებიდან, მის წასვლას კი დღემდე თავდაპირველი ელდითა და გაუნელებელი ტკივილით ეხმაურებიან კოლეგები მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნიდან.
პოეტის მეუღლე დალი ყალიჩავა – კალანდია გვაჩვენებს რამდენიმე წერილს, რომლითაც თანამედროვე ლატვიის უდიდესი პოეტები გამოეხმაურნენ ამ ტრაგიკულ ამბავს.
კნუტს სკუენიექსი: „სამწუხარო ცნობა მივიღეთ საქართველოდან: გარდაიცვალა რენე კალანდია. რენეს უყვარდა ლატვია, ლატვიას უყვარდა რენე. არამარტო კოლეგებისთვის, არამედ ბევრი ლატვიელისთვისაც იგი დარჩება ლეგენდად. ნიჭიერი პოეტი, ლატვიური პოეზიის ერთ-ერთი პიონერი და პრომოუტერი საქართველოში, ნებისმიერ ცხოვრებისეულ ვითარებას განსაკუთრებული არტისტიზმით ხვდებოდა. რენესთან ერთად ბევრი გვიმოგზაურია ლატვიაში და ეს ყოველთვის დღესასწაული იყო. ასევე დღესასწაული იყო ჩვენი ყოველი შეხვედრაც. მშვიდობით, რენე! სიკვდილი შენ ვერას დაგაკლებს, ისეთი ხსოვნა დაგვიტოვე“.
იანის როკპელნისი: „რენეს ამ ქვეყნიდან წასვლა დანაკარგია მისი სამშობლოსთვის, მაგრამ ეს დანაკარგია ლატვიისთვისაც, რადგან პოეტის ჭეშმარიტი სამშობლო ენაა. ის ცოცხლობდა ქართულ და ლატვიურ ენებში და ისინი არასოდეს დაივიწყებენ მას“.
ულდის ბერზინში: „მე ვიცოდი, რომ საქართველოში, ქართულ პოეზიაში მე მყავდა ძმა- რენე. ახლა გავიგე, რომ მარტო დავრჩენილვარ“.
ხშირად ხდება , რომ მაინცდამაინც სხვამ, უცხომ უნდა დაგვიდასტუროს, რომ ადამიანი, რომელთანაც ერთ ჰაერს ვსუნთქავთ, ერთ ქალაქში ვცხოვრობთ და თითქოს კარგად ვიცნობთ, არის იმაზე მეტი, ვიდრე ჩვენ გვგონია, ან უარესიც – ვიცით მისი ფასი, მაგრამ თავს არ ვუტყდებით, რადგან იგი, ამქვეყნიური რია–რიისა და წვრილმანი ვნებებისგან გარიდებული, ჩვენზე ერთით მეტი, სხვა , შეუცნობელი ცხოვრებითაც ცხოვრობს, შეუცნობელი კი გვაშინებს და საკუთარ თავზე შეყვარებულებს დისკომფორტს გვიქმნის თავისი გამორჩეულობით. თუმცა რენე კალანდია არც არავის გაჯიბრებია ოდსმე – ის ამაზე მაღლა იდგა და იყო იმ იშვიათ ადამიანთაგანი, რომელიც ისეა გამარჯვებული, რომ შეჯიბრში არ მონაწილეობს.
.,,როდესაც ჩვენ გვერდით იმყოფება ადამიანი, მასში ყოველთვის გვსურს ჩვეულებრივი პიროვნება დავინახოთ. გვიჭირს აღქმა, რომ ის არ გვგავს, ჩვენნაირი არაა. დავშორდებით თუ არა, ჩვენ შორის მანძილი კი არ იზრდება, უფრო მოკლდება, თვალსაწიერიდან უფრო მკვეთრად ჩანს მიღმიერებაში გარდასახული. რენე კალანდიაც ასეთი იყო… ''– წერს ახალგაზრდა პოეტი და კრიტიკოსი ზაალ ჯალაღონია ესსეში ,,გამჭვირვალეა პოეტის ბედი"… – მისი პოეზია არაა ტრაფარეტული, შაბლონური. არ მიყვება უკვე გათელილ შარას, მუდმივად ახლის ძიებით არის მოტივირებული.
მისი ლექსი მოცახცახეა, ნერვიული. მან ერთ-ერთმა პირველმა დაამკვიდრა ქართულ პოეზიაში სტრიქონების დატეხვის მეთოდი, რომელსაც ანჟაბემანი ეწოდება. ეს არ არის, ნაძალადევად მოწოდებული მეთოდი, ის ლექსში ბუნებრივად, ორგანულად გამოიყურება.
რენე კალანდია თანამედროვე აზროვნების პოეტია, ეპოქის აჩქარებული რიტმი შემოაქვს ლექსში.